Εισαγωγή
Το έγκλημα των αποβλήτων αποτελεί σοβαρή και διαρκώς αυξανόμενη απειλή για την ποιότητα του περιβάλλοντος, την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων και την ανθρώπινη υγεία. Θέτει σε κίνδυνο τις νόμιμες οικονομίες και το κράτος δικαίου. Καθώς η περιβαλλοντική νομοθεσία εξελίσσεται, απαιτώντας αυστηρότερα μέτρα ελέγχου της ρύπανσης, το κόστος συμμόρφωσης αυξάνεται . Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η βιομηχανία αποβλήτων να καταστεί ένας τομέας υψηλής οικονομικής σημασίας όπου οι εγκληματίες των αποβλήτων -σε μια προσπάθεια να μειώσουν το κόστος- εκμεταλλεύονται τις περιφερειακές ανισότητες, όπως η εργατική νομοθεσία, η αδύναμη περιβαλλοντική νομοθεσία και η ικανότητα επιβολής του νόμου, για να μετατοπίσουν τις εγκληματικές τους δραστηριότητες εκεί όπου ο κίνδυνος κράτησης είναι μικρότερος. Δεδομένου ότι ο τομέας των αποβλήτων είναι ένας μη ισότιμος παγκόσμιος χώρος ανταγωνισμού με ασυμμετρίες μεταξύ των κρατών όσον αφορά τη νομοθεσία, την πολιτική, την κουλτούρα, τη γνώση και την ευαισθητοποίηση
, το έγκλημα στον τομέα των αποβλήτων είναι ένα φαινόμενο χαμηλού κινδύνου και υψηλού κέρδους, το οποίο αυξάνεται και επεκτείνεται συνεχώς.
Τα εγκλήματα κατά των αποβλήτων αφορούν στο εμπόριο, την επεξεργασία ή τη διάθεση αποβλήτων με τρόπους που παραβιάζουν τη διεθνή ή εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία και προκαλούν βλάβη ή κίνδυνο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Αυτό μπορεί να αναφέρεται σε διοικητικές/ρυθμιστικές παραβάσεις (π.χ. σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις αδειοδότησης) καθώς και σε παραβάσεις του ποινικού δικαίου (π.χ. σκόπιμη πρόκληση βλάβης). Ορισμένα υλικά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο έγκλημα των αποβλήτων, όπως τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ), ενώ υπάρχουν ορισμένοι σημαντικοί προορισμοί αποβλήτων για καθένα από αυτά. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ "Η κατάσταση αναφορικά με τη γνώση σχετικά με τα εγκλήματα που έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον", η Κίνα για το πλαστικό και το χαρτί, η Γκάνα, η Νιγηρία, η Αίγυπτος, η Σομαλία και η Σενεγάλη για τα σκραπ αυτοκινήτων και οικιακών συσκευών, η Μπουρκίνα Φάσο, η Γκάνα, η Σενεγάλη, η Κίνα, η Ινδία και το Βιετνάμ για τα ΑΗΗΕ, η Τυνησία, η Ινδία, η Αλβανία, τα Αραβικά Εμιράτα για τα κλωστοϋφαντουργικά απόβλητα. Επιπλέον, με βάση την πρόσφατη έκθεση της INTERPOL, τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων από την αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μερίδιο των αποβλήτων στις παράνομες χωματερές, ενώ τα ΑΗΗΕ κυριαρχούσαν στις παράνομες μεταφορές, ακολουθούμενα από τα μεταλλικά απόβλητα και τα απόβλητα από την αυτοκινητοβιομηχανία.