Ocena i zarządzanie poziomem hałasu w środowisku.
W 2002 roku przyjęto dyrektywę 2002/49/WE odnoszącą się do oceny i zarządzania hałasem w środowisku.
Od połowy lat 70 Unia Europejska (EU) uznała hałas za poważny problem środowiskowy, ale stosunkowo szybko zakwalifikowała go jako problem lokalny. Co istotne, problem hałasu, który dotykał obszarów mieszkalnych, aglomeracji miejskich oraz poszczególnych obywateli, został uznany za zagadnienie, którym, zgodnie z zasadą pomocniczości, powinny zająć się państwa członkowskie. W związku z tym UE skoncentrowała swoje działania na ustaleniu jednolitych poziomów natężenia dźwięku (dopuszczalnych poziomów hałasu) dla nowych produktów, ale pozostawiła troskę o zminimalizowanie wpływu tych poziomów natężenia dźwięku na ludzi w dużej mierze państwom członkowskim.
Komisja Europejska określiła zasadniczo trzy możliwe opcje działań UE w dziedzinie zanieczyszczenia hałasem :
- zmniejszenie hałasu u źródła, co oznaczałoby kontynuację ustalania i aktualizowania dozwolonych poziomów hałasu produktów (pojazdów, maszyn itp.),
- umieszczenie barier między źródłem hałasu a osobami nim dotkniętymi, które dotyczyłyby np. lokalizacji instalacji przemysłowych lub budowy obwodnic dla aglomeracji, budowy tuneli lub ścian akustycznych wzdłuż dróg lub pasów startowych lotnisk,
- redukcji hałasu w miejscu odbioru, co dotyczyłoby np. ocieplenia lub podwójnego oszklenia okien.
Komisja Europejska nie analizowała możliwości ustalenia wiążących poziomów hałasu, czyli takich, których nie można przekroczyć na danym terenie lub o określonej porze dnia (np. w nocy). Koncentrowała się raczej na możliwości dalszego ograniczenia emisji hałasu przez produkty.
Zielona Księga nie doprowadziła do szerokiej dyskusji na temat ochrony przed hałasem. W szczególności, administracje transportowe oraz przemysł samochodowy, kolejowy i lotniczy w państwach członkowskich i na szczeblu UE sprzeciwiły się ustanowieniu unijnych wartości dopuszczalnych poziomów hałasu.
Deklarowanym celem dyrektywy 2002/49/WE (art. 1) było : „zdefiniowanie wspólnego podejścia do unikania, zapobiegania lub zmniejszania szkodliwych skutków narażenia na działanie hałasu, w tym jego dokuczliwości, na podstawie ustalonych priorytetów (…)”
Tak więc sama dyrektywa 2002/49/WE nie miała na celu zmniejszenia poziomu hałasu. Chodziło raczej o opracowanie wspólnych reguł w zakresie np. metod pomiarowych, rozmieszczenia punktów oceny hałasu, miejsc o dużym natężeniu hałasu oraz definicji poziomu hałasu w dzień, wieczór i noc. Ten ramowy charakter dyrektywy 2002/49/WE został potwierdzony w art. 1 ust.2, który wezwał Komisję Europejską do przedłożenia do połowy 2006 r. odpowiednich projektów aktów prawnych, w celu obniżenia hałasu emitowanego z głównych źródeł, w szczególności z taboru drogowego i szynowego oraz ich infrastruktury, samolotów, urządzeń pracujących na otwartej przestrzeni i urządzeń przemysłowych oraz maszyn i urządzeń samobieżnych. Dyrektywa 2002/49/WE miała zatem stanowić pierwszy krok w polityce UE w zakresie ograniczania hałasu.
Dyrektywa 2002/49/WE zdefiniowała „hałas w środowisku” jako niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy, oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej art.3.lit. a (art. 3 lit. a). Definicja ta wykluczyła hałas powodowany przez samą osobę narażoną, hałas związany z czynnościami domowymi, hałas powodowany przez sąsiadów oraz hałas w miejscu pracy. Dyrektywa 2002/49/WE zdefiniowała również pomiar hałasu.
Aby osiągnąć swoje cele, dyrektywa 2002/49/WE przewiduje trzy instrumenty:
- strategiczne mapowanie hałasu przy zastosowaniu wspólnych dla państw członkowskich metod oceny
- plany działań w zakresie redukcji hałasu na podstawie wyników mapowania hałasu
- dostęp do informacji - zapewnienie społeczeństwu dostępu do informacji dotyczącej hałasu w środowisku i jego skutków;
Dodatkowo Dyrektywa Komisji 2015/996 ustaliła wspólne metody oceny narażenia na hałas, które obowiązują od 2018 r., a więc 16 lat po przyjęciu dyrektywy 2002/49/WE.