Η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία
Η πολιτική της ΕΕ για τα απόβλητα βρίσκεται υπό διαρκή εξέλιξη. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕ αποφάσισε να υιοθετήσει μόα πολιτική για τη μετάβαση από την υφιστάμενη γραμμική οικονομία της (ήτοι, το μοντέλο προμήθεια, κατασκευή-κατανάλωση και διάθεση) σε κυκλική οικονομία:
Στο 7ο πρόγραμμα περιβαλλοντικής δράσης της ΕΕ (2013-2020) εμφανίζεται για πρώτη φορά η έννοια της κυκλικής οικονομίας και η εφαρμογή της στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Συνδυάστηκε με το 1ο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (CEAP – Circular Economy Action Plan) που εισήχθη το 2015 
και αποσκοπούσε στην επιτάχυνση της μετάβασης από ένα γραμμικό σε ένα κυκλικό μοντέλο οικονομίας. Το 2018 η Οδηγία - Πλαίσιο για τα απόβλητα (2008/98/ΕΚ) τροποποιήθηκε από την οδηγία 2018/851, η οποία θεωρείται μέρος του Πακέτου της Ένωσης για την Κυκλική Οικονομία.
Και οι 54 δράσεις στο πλαίσιο του 1ου Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομιία έχουν υλοποιηθεί ή βρίσκοντα σε διαδικασία εφαρμογής. Αμέσως κατωτέρω παρατίθενται συνοπτικά οι κύριοι στόχοι του ως άνω Σχεδίου Δράσης:
- Στόχος για ανακύκλωση του 65% των δημοτικών αποβλήτων έως το 2030.
- Στόχος για ανακύκλωση του 75% των αποβλήτων συσκευασίας έως το 2030.
- Χρήση οικονομικών κινήτρων για τους παραγωγούς ώστε να παράγουν πιο πράσινα προϊόντα και να υποστηρίζουν συστήματα ανάκτησης και ανακύκλωσης.
- Μέτρα για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και την τόνωση της βιομηχανικής συμβίωσης.
- Δεσμευτικός στόχος για μείωση της υγειονομικής ταφής στο 10% κατ' ανώτατο όριο των αστικών αποβλήτων έως το 2030.
- Απαγόρευση της υγειονομικής ταφής των χωριστά συλλεγόμενων αποβλήτων.
- Προώθηση οικονομικών μέσων για την αποθάρρυνση της υγειονομικής ταφής και
- Απλοποιημένοι και βελτιωμένοι ορισμοί και εναρμονισμένες μέθοδοι για τον υπολογισμό των ποσοστών ανακύκλωσης σε ολόκληρη την ΕΕ.
Επιπλέον, δεδομένου ότι η ανάπτυξη της έννοιας της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (EPR- Extended Producer Responsibility) στην Ευρώπη έχει ήδη συμβάλει στη βελτίωση της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης των αποβλήτων, οι νέες απαιτήσεις στο πλαίσιο του πακέτου για την κυκλική οικονομία για την αύξηση τόσο του στόχου της ανακλωσης, όσο και του στόχου μείωσης της υγειονομικής ταφής θα αποτελέσουν περαιτέρω κίνητρο για την καλύτερη εφαρμογή συστημάτων «Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού» σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό αποτυπώνται στην αναθεώρηση της Οδηγίας-Πλαισίο για τα απόβλητα, καθώς η οδηγία 2018/851/ΕΕ πρόσθεσε στο άρθρο 8 ότι «τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ότι οι παραγωγοί προϊόντων που αναλαμβάνουν οικονομικές ή οικονομικές και οργανωτικές αρμοδιότητες για τη διαχείριση του σταδίου του κύκλου ζωής του προϊόντος που καθίσταται απόβλητο με δική τους πρωτοβουλία πρέπει να εφαρμόζουν ορισμένες από ή όλες τις γενικές ελάχιστες απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 8α», επιδιώκοντας - μεταξύ άλλων - να καθοριστούν σαφείς ρόλοι και ευθύνες όλων των σχετικών εμπλεκόμενων φορέων, να τεθούν στόχοι επεξεργασίας αποβλήτων σύμφωνα με την ιεραρχία των αποβλήτων, να καθιερωθεί σύστημα υποβολής εκθέσεων, να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση των παραγωγών, να καθοριστεί η γεωγραφική κάλυψη σε προϊόντα και υλικά, να εξασφαλιστεί η κατάλληλη διαθεσιμότητα συστημάτων συλλογής, να υιοθετηθούν τα αναγκαία οικονομικά και οργανωτικά μέσα.
Επιπλέον, η αναθεωρημένη Οδηγία – Πλαίσιο για τα απόβλητα επανέλαβε τη στρατηγική σημασία της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, επιβεβαιώνοντας τη θέση της ως κορυφαίας προτεραιότητας της νομοθεσίας για τα απόβλητα σύμφωνα με την ιεραρχία των αποβλήτων (άρθρο 4). Σύμφωνα με το αναθεωρημένο άρθρο 9, τα μέτρα πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη πρέπει να «α) προωθούν και υποστηρίζουν μοντέλα βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης, β) ενθαρρύνουν τον σχεδιασμό, την παραγωγή και τη χρήση προϊόντων που διασφαλίζουν αποτελεσματική χρήση των πόρων και είναι ανθεκτικά (όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τη διάρκεια ζωής τους και την απουσία προγραμματισμένης απαρχαίωσης), επισκευάσιμα, επαναχρησιμοποιήσιμα και αναβαθμίσιμα (…), δ) ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων και τη θέσπιση συστημάτων για την προώθηση των δραστηριοτήτων επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, μεταξύ άλλων ιδίως για τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, τα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας και τα έπιπλα, καθώς και για τις συσκευασίες και τα υλικά και προϊόντα δομικών κατασκευών, (…) στ) μειώνουν την παραγωγή αποβλήτων σε διαδικασίες που συνδέονται με τη βιομηχανική παραγωγή, την εξόρυξη ορυκτών, τη μεταποίηση, τις κατασκευές και τις κατεδαφίσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές».