Decyzje dotyczace postepowan wymagajacych udzialu spoleczenstwa (art. 9 ust. 2 Konwencji)
Przepisy krajowe transponujace dyrektywe 2011/92 w sprawie oceny oddzialywania na srodowisko (OOS), w zakresie dotyczace dostepu do wymiaru sprawiedliwosci (ustawa OOS)
Zgodnie z ustawą OOŚ, procedura oceny oddziaływania na środowisko lub - w przypadku odstąpienia od przeprowadzenia oceny - procedura selekcji, kończy się odrębną decyzją, to jest decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
Stwierdzenie braku potrzeby oceny oddziaływania na środowisko
W przypadku odstąpienia od oceny w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdza się, że procedura oceny nie jest potrzebna i przedstawia się uzasadnienie tego stwierdzenia.
Przepisy przewidują możliwość zaskarżenia samej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w tym decyzji stwierdzającej brak potrzeby przeprowadzenia oceny. Możliwość ta jest zawsze przyznawana stronom postępowania.
Organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska mają jednak ograniczone możliwości zaskarżenia decyzji stwierdzającej brak potrzeby przeprowadzenia oceny. W takiej sytuacji nie mogą one skorzystać z przepisów przyznających im dostęp do wymiaru sprawiedliwości w przypadku decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach kończących „pełną” procedurę oceny (tj. z art. 44 ustawy OOŚ).
Zamiast tego mogą jedynie próbować włączyć się do postępowania administracyjnego - a następnie zaskarżyć wydaną decyzję - na podstawie ogólnego art. 31 Kpa. Jak wyjaśniono powyżej, artykuł ten jest jednak mniej korzystny dla organizacji niż art. 44 ustawy OOŚ, ponieważ art. 31 Kpa przewiduje, że organ administracji publicznej musi ocenić, czy „interes społeczny wymaga” dopuszczenia organizacji do udziału w postępowaniu, podczas gdy zgodnie z art. 44 ustawy OOŚ organ bada jedynie, czy organizacja ekologiczna spełnia wymogi formalne (jest zarejestrowana itp.), ale nie weryfikuje, czy udział takiej organizacji jest uzasadniony z punktu widzenia interesu publicznego. Pozbawienie organizacji prawa do udziału w postępowaniu administracyjnym na podstawie art. 31 Kpa oznacza, że nie będzie ona również uprawniona do udziału w postępowaniu odwoławczym oraz nie będzie mogła wnieść skargi do sądu.
W każdym przypadku decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzenia oceny może zostać zaskarżona do organu odwoławczego w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji stronie.
Stwierdzenie potrzeby oceny oddziaływania na środowisko
W przypadku stwierdzenia potrzeby oceny oddziaływania na środowisko właściwy organ wydaje odrębne postanowienie stwierdzające konieczność przeprowadzenia oceny i określające zakres raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Postanowienie to może być zaskarżone przez strony postępowania, jak również przez organizacje pozarządowe uczestniczące w postępowaniu.
W przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, czyli zawsze wymagających pełnej oceny oddziaływania na środowisko (w polskim prawie są to wszystkie przedsięwzięcia wymienione w załączniku I do dyrektywy EIA oraz niektóre przedsięwzięcia objęte załącznikiem II do tej dyrektywy) w zasadzie nie wydaje się odrębnego postanowienia ustalającego zakres raportu. W przypadku tych przedsięwzięć postanowienie takie wydaje się jedynie na żądanie inwestora lub gdy przedsięwzięcie może oddziaływać transgranicznie.
W przypadku przedsięwzięć podlegających selekcji indywidualnej, postanowienie właściwego organu stwierdzające, że ocena jest wymagana, określa jednocześnie zakres raportu o oddziaływaniu na środowisko.