E-Ponowne wykorzystanie wody
Jedna trzecia terytorium UE boryka sie obecnie z niedoborem wody, a negatywne skutki zmiany klimatu zwieksza ten problem. Ogólne skutki spoleczno-gospodarcze i ekologiczne suszy staja sie bardzo powazne. Susza, która wystapila ostatniego lata, pokazuje powage tej niezrównowazonej sytuacji. Ponowne wykorzystanie wody jest jednym ze sposobów ochrony zasobów w ramach gospodarki cyrkulacyjnej. Niektóre panstwa czlonkowskie juz wspieraja ponowne wykorzystanie wody do nawadniania rolnictwa. Ponowne wykorzystanie oczyszczonych scieków mogloby stanowic "niezawodne alternatywne zródlo zaopatrzenia w wode", przy zachowaniu wysokich standardów bezpieczenstwa. Wedlug Komisji takie rozwiazanie "pozwoliloby uniknac ponad 5 proc. bezposredniego poboru wody ze zbiorników wodnych i wód gruntowych, co skutkowaloby ponad 5 proc. zmniejszeniem stresu wodnego ogólem". Rózne praktyki ponownego wykorzystania wody sa bardzo rozbiezne w poszczególnych panstwach czlonkowskich, a szesc panstw czlonkowskich przyjelo wymogi (normy prawne lub nieregulacyjne) dotyczace ponownego wykorzystania wody (Cypr, Grecja, Hiszpania, Francja, Wlochy, Portugalia). Choc ponowne wykorzystanie wody jest wymienione jako jeden z mozliwych srodków uzupelniajacych (zalacznik VI, czesc B RDW), to nie podano zadnych szczególowych warunków; podobnie dyrektywa w sprawie oczyszczania scieków komunalnych wskazuje jedynie, ze "oczyszczone scieki sa ponownie wykorzystywane w odpowiednich przypadkach" oraz "drogi usuwania minimalizuja niekorzystne skutki dla srodowiska".
W nastepstwie planu dzialania UE na rzecz gospodarki o obiegu zamknietym (2015) , wniosek legislacyjny dotyczacy minimalnych wymogów dotyczacych ponownego wykorzystania wody do nawadniania zostal przedstawiony przez Komisje w 2018 r. Przyspieszony rozwój technologii ponownego wykorzystania wody na jednolitym rynku jest jednym z powodów wyboru rozporzadzenia, a nie dyrektywy. Rozporzadzenie 2020/741
ma na celu zapewnienie, ze oczyszczone scieki komunalne sa bezpieczne dla nawadniania w rolnictwie, zgodnie z wysokim poziomem ochrony srodowiska oraz zdrowia ludzi i zwierzat . Przyczynia sie ono równiez do realizacji celów RDW. Rozporzadzenie stanowi, ze "panstwo czlonkowskie moze zdecydowac, ze ponowne wykorzystanie wody do nawadniania w rolnictwie nie jest odpowiednie w jednym z jego obszarów dorzecza lub wiekszej ich liczbie lub jego czy ich czesciach" (art. 2), biorac pod uwage rózne kryteria: warunki geograficzne i klimatyczne, presje i stan zasobów wodnych, presje i stan czesci wód powierzchniowych, do których odprowadzane sa oczyszczone scieki komunalne, srodowiskowy i zasobowy koszt wody zregenerowanej i inne zasoby wodne (art. 2).
Plan zarzadzania ryzykiem zwiazanym z ponownym uzyciem wody "sporzadzany, odpowiednio, przez operatora zakladu odzyskiwania wody, inne podmioty odpowiedzialne i uzytkowników koncowych" (art. 5 ust. 2). Wlasciwy organ "zapewnia, by sporzadzono plan zarzadzania ryzykiem dotyczacym ponownego wykorzystania wody" (art. 5 ust. 1) w celu produkcji, dostarczania i uzywania wody odzyskanej (art. 4). Kluczowe elementy zarzadzania ryzykiem zostaly okreslone w zalaczniku II.
Rozporzadzenie stanowi równiez, ze produkcja i dostarczanie wody odzyskanej przeznaczonej do nawadniania w rolnictwie wymaga pozwolenia. W oparciu o plan zarzadzania ryzykiem dotyczacym ponownego wykorzystania wody, pozwolenie okresla rózne elementy, takie jak: - "klase lub klasy jakosci odzyskanej wody oraz zastosowanie w rolnictwie, w odniesieniu do którego (…) dopuszczona jest odzyskana woda, miejsce jej wykorzystania, zaklady odzyskiwania wody i szacunkowa ilosc odzyskanej wody otrzymywanej w ciagu roku, warunki w odniesieniu do minimalnych wymogów dotyczacych jakosci wody i monitorowania (…), wszelkie warunki w odniesieniu do dodatkowych wymogów wobec operatora zakladu odzyskiwania wody, okreslone w planie zarzadzania ryzykiem dotyczacym ponownego wykorzystania wody, wszelkie inne warunki niezbedne do zredukowania wszelkiego niedopuszczalnego ryzyka dla srodowiska oraz zdrowia ludzi i zwierzat, tak by wszelkie ryzyko bylo na akceptowalnym poziomie, okres waznosci zezwolenia, punkt kontroli zgodnosci z przepisami" (art. 6 ust. 3). Punkt kontroli zgodnosci z przepisami jest zdefiniowany jako "punkt, do którego operator zakladu odzyskiwania wody dostarcza odzyskana wode nastepnemu podmiotowi w lancuchu" (art. 3 pkt 11). Ta identyfikacja punktu zgodnosci jest potrzebna, aby "wyjasnic, gdzie konczy sie odpowiedzialnosc operatora zakladu odzyskiwania wody, a gdzie zaczyna sie odpowiedzialnosc kolejnego podmiotu w lancuchu" (motyw 15). To przede wszystkim operatorzy zakladów odzyskiwania wody powinni ponosic "odpowiedzialnosc za jakosc odzyskanej wody w punkcie kontroli zgodnosci z przepisami" (motyw 19).
Zgodnie z art. 4 dotyczacym obowiazków operatora zakladu odzyskiwania wody, "poza punktem kontroli zgodnosci z przepisami za jakosc wody nie odpowiada juz operator zakladu odzyskiwania wody". Plan zarzadzania ryzykiem zwiazanym z ponownym wykorzystaniem wody musi zatem okreslac "wszelkie dodatkowe wymogi, które sa konieczne poza punktem kontroli zgodnosci z przepisami do zapewnienia bezpieczenstwa systemu ponownego wykorzystania wody, w tym warunki zwiazane, odpowiednio, z dystrybucja, przechowywaniem i wykorzystaniem i okresla podmioty odpowiedzialne za spelnianie tych wymogów" (art. 5 ust. 4 lit. c).
Wreszcie, rozporzadzenie zawiera przepisy dotyczace kontroli zgodnosci w ramach odpowiedzialnosci wlasciwego organu (art. 7) oraz przepisy dotyczace wspólpracy pomiedzy panstwami czlonkowskimi w przypadku, gdy ponowne wykorzystanie wody ma znaczenie transgraniczne (art. 8). Przewiduje ono równiez, ze panstwa czlonkowskie zapewniaja, iz "odpowiednie i aktualne informacje dotyczace ponownego wykorzystania wody byly dostepne dla ogólu spoleczenstwa w internecie lub w inny sposób" (art. 10) oraz organizuja kampanie upowszechniajace wiedze w panstwach czlonkowskich, w których odzyskana woda jest uzywana do nawadniania w rolnictwie.(art. 9).
W sierpniu 2022 roku Komisja opublikowala wlasnie Wytyczne wspierajace stosowanie rozporzadzenia 2020/741, zgodnie z art. 11 tego rozporzadzenia .