Wprowadzenie
Artykuł 9 ust. 4 Konwencji z Aarhus stanowi między innymi, że procedury odwoławcze powinny zapewniać odpowiednie i skuteczne środki zaradcze, włączając w to, w razie potrzeby, wstrzymanie wykonania kwestionowanego działania, które mają być bezstronne, oparte na zasadzie rowności, terminowe i niedyskryminacyjne ze względu na koszty. Wymogi te znajdują odzwierciedlenie w różnych dyrektywach UE, w szczególności w art. 11 [dawniej art. 10(a)] dyrektywy OOŚ.
Taki wymóg ma zastosowanie do wszystkich postępowań sądowych dotyczących kwestii środowiskowych opartych na Konwencji z Aarhus lub, jeśli w grę wchodzi prawo UE, zarówno na Konwencji z Aarhus, jak i na prawie UE.
Niemniej jednak, zdaniem TSUE, wymóg, aby niektóre postępowania były niedyskryminacyjne pod kątem kosztów, nie ma bezpośredniego skutku, tak więc sąd krajowy musi jedynie dokonać wykładni prawa krajowego w taki sposób, aby osiągnąć, w miarę możliwości, wynik zgodny z celem, do którego dąży ta zasada. Oznacza to, że przedstawiciele zainteresowanej społeczności mogą powoływać się na bezpośredni skutek prawa UE w celu zagwarantowania im dostępu do ochrony sądowej, ale już nie w celu zapewnienia, żeby postępowanie nie było w sposób nieproporcjonalny kosztowne.
Wniosek ten wynika w szczególności z konkluzji TSUE w sprawie Klohn (C-167/17), pkt 29: "W tym względzie należy przypomnieć przede wszystkim, że art. 10a akapit piąty dyrektywy 85/337 ze zmianami przewiduje jedynie, że odnośne postępowania sądowe są «uczciw[e], sprawiedliw[e], przeprowadzan[e] bez zbędnej zwłoki i niezbyt drog[ie]». Zważywszy na ogólny charakter użytych sformułowań, trudno jest uznać ten przepis za nakładający na państwa członkowskie wystarczająco dokładnie określone zobowiązania, które nie wymagają środków krajowych pozwalających na zapewnienie ich wykonania.".