C-Konieczne wlaczenie wymogów ochrony wód do polityki UE
Jak przypomniano, "wysoki poziom ochrony srodowiska i poprawa jego jakosci musza byc zintegrowane z politykami Unii". Traktat lizbonski stanowi równiez, ze "Unia zapewnia spójnosc swoich polityk i dzialan, biorac pod uwage wszystkie swoje cele i zgodnie z zasada przyznania kompetencji" (art. 2f TFUE). Jednak wypelnianie przez instytucje europejskie tego obowiazku uwzgledniania wymogów srodowiskowych nadal napotyka na liczne trudnosci. Oprócz kwestii wyboru odpowiedniej podstawy prawnej dla prawodawstwa UE , rózne konflikty celów spoleczno-gospodarczych i ekologicznych o róznych ramach czasowych utrudniaja ten zlozony proces integracji srodowiskowej. Poszukiwanie "rozsadnego" pogodzenia celów srodowiskowych, takich jak ochrona wód, z celami innej polityki UE, takiej jak Wspólna Polityka Rolna.
W 2020 r. EEA potwierdza, ze "zmniejszenie presji ze strony dzialalnosci rolniczej ma kluczowe znaczenie dla osiagniecia dobrego stanu wszystkich czesci wód powierzchniowych i podziemnych". Podkresla ona w szczególnosci, ze "pomimo poprawy sytuacji, presje pozostaja na niezrównowazonym poziomie, z duza nadwyzka azotu i nadmiernym poborem w duzych czesciach Europy oraz niewielkimi oznakami dalszej poprawy w ciagu ostatnich 10 lat" . EEA stwierdza, ze "przyrostowe zwiekszenie wydajnosci w zakresie stosowania skladników odzywczych, pestycydów lub wody nie bedzie wystarczajace". Zmiany klimatu pogarszaja sytuacje, jesli nie zostana wprowadzone powazne zmiany systemowe w polityce rolnej, zywnosciowej i energetycznej. W ramach strategii UE "Od pola do stolu" (2020) Komisja planuje podjac srodki majace na celu "ograniczenie ogólnego stosowania pestycydów chemicznych i ryzyka z nimi zwiazanego o 50 % oraz stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów do 2030 r.". W kontekscie reformy wspólnej polityki rolnej krajowe plany strategiczne (2021-2027) maja odgrywac glówna role w zapewnieniu przejscia na prawdziwie zrównowazone rolnictwo zgodnie z przepisami dotyczacymi srodowiska, a w szczególnosci z RDW
. W zwiazku z tym Europejski Trybunal Obrachunkowy podkresla, ze "polityka rolna zarówno UE, jak i panstw czlonkowskich nie byla spójnie dostosowana do polityki wodnej UE". W swoim sprawozdaniu specjalnym z 2021 r. zaleca on "powiazanie platnosci w ramach WPR z normami srodowiskowymi w celu zrównowazonego wykorzystania wody" oraz "zapewnienie, ze projekty finansowane przez UE pomagaja w osiagnieciu celów RDW".
Finansowanie wdrazania unijnego prawa wodnego jest duzym wyzwaniem. Zgodnie z art. 192 ust. 4 TFUE panstwa czlonkowskie "finansuja i wykonuja polityke w zakresie srodowiska naturalnego". Pomocny jest zatem wklad europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych . Na przyklad Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego lub Fundusz Spójnosci
odgrywaja wazna role, która nalezy wzmocnic, aby osiagnac ambitne cele RDW lub zobowiazania wynikajace z innych przepisów wodnych, takich jak dyrektywa UE w sprawie odpadów komunalnych.
Szczególowa analiza integracji wymogów dotyczacych wody we wszystkich aktach prawnych i politykach UE wykracza poza zakres niniejszego modulu szkoleniowego: interesujace jest jednak skupienie sie na prawie okreslonej osoby do zlozenia wniosku o wszczecie wewnetrznej procedury odwolawczej dotyczacej aktu administracyjnego lub zaniechania do instytucji lub organu UE, zgodnie z rozporzadzeniem (WE) 1367/2006 w sprawie stosowania Konwencji z Aarhus. Rozporzadzenie (UE) 2021/1767 zmieniajace rozporzadzenie (WE) 1367/2006 rozszerza kategorie osób uprawnionych do skladania takich wniosków o wszczecie wewnetrznej procedury odwolawczej od dnia 19.04.2023 r. . Zmianie ulega równiez pojecie aktu administracyjnego: "kazdy akt nieustawodawczy przyjety przez instytucje lub organ Unii, który ma skutki prawne i zewnetrzne oraz zawiera przepisy, które moga naruszac Prawo ochrony srodowiska". Wyrazenie "prawo ochrony srodowiska" jest zdefiniowane szeroko i oznacza "przepisy wspólnotowe, które niezaleznie od swojej podstawy prawnej przyczyniaja sie do realizacji celów polityki Wspólnoty w dziedzinie srodowiska naturalnego okreslonych w Traktacie". Rozporzadzenie (WE) 1367/2006 wylacza jednak z zakresu przegladu wewnetrznego akty administracyjne i zaniechania administracyjne instytucji lub organu UE dzialajacego w charakterze administracyjnego organu odwolawczego "takie jak" zasady konkurencji (art. 81, 82, 86, 87)
.