Wstęp
Liczne badania wykazały zmianę paradygmatu dokonaną przez RDW w porównaniu z poprzednim fragmentarycznym podejściem do prawa wodnego UE. W sposób oczywisty RDW stanowi istotny krok w promowaniu szerszego zintegrowanego procesu ochrony wód i zarządzania nimi w dłuższej perspektywie czasowej . RDW promuje zatem podejście ekosystemowe na podstawie dorzecza zdefiniowanego jako "obszar lądu, z którego wszystkie spływy powierzchniowe odprowadzane są przez system strumieni, rzek i, gdzie stosowne, jezior, do morza poprzez pojedyncze ujście cieku, estuarium lub deltę " (art. 2 pkt 13). Taka holistyczna wizja integruje cały cykl wodny od śródlądowych wód powierzchniowych do wód przybrzeżnych, włączając ekosystemy lądowe i tereny podmokłe bezpośrednio zależne od ekosystemów wodnych. Stwierdza się w niej również złożony status wody, która "nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny, ale raczej dziedzictwem, które musi być chronione, bronione i traktowane jako takie " (motyw 1).
RDW określa bardzo ambitne cele i ogólne zobowiązania w celu osiągnięcia dobrego stanu wszystkich wód powierzchniowych i podziemnych w UE do 2015 r. (A). RDW skupia się przede wszystkim na ochronie i poprawie jakości wody; jak stwierdza, "kontrola (...) ilości jest elementem pomocniczym w stosunku do zapewnienia dobrej jakości wód, dlatego powinny być również ustanowione pomiary ilości wód, służące zapewnieniu ich dobrej jakości”. " (motyw 19).
Wszyscy zdają sobie sprawę z wysoce technicznego charakteru RDW, w szczególności z licznych załączników odzwierciedlających rozumienie funkcjonowania części wód, które pozostaje przedmiotem debaty naukowej. Liczne dokumenty zawierające wytyczne (niewiążące) dotyczące wdrażania RDW zostały opracowane przez Komisję we współpracy z przedstawicielami państw członkowskich . Nie dziwi więc fakt, że do TSUE zwrócono się o wyjaśnienie różnych przepisów RDW. RDW zawiera dużą liczbę wyliczeń i odniesień z jednego przepisu do drugiego, dużą liczbę definicji, czasami dotyczących podstawowych pojęć geograficznych, takich jak rzeka czy jezioro, jak również szeregu pojęć dotyczących "statusu" części wód, które to pojęcia są mało zrozumiałe, choć kluczowe w kontekście logiki dyrektywy, obejmując pół tuzina "cech" (art. 5). Większość przepisów dyrektywy pozostawia jednak państwom członkowskim szeroki margines swobody co do charakteru środków, które należy podjąć, ponieważ nie ma ona na celu harmonizacji zupełnej ich prawa wodnego . Państwa członkowskie muszą jednak zapewnić, aby transpozycja RDW była wystarczająco jasna i precyzyjna. Wiele złożonych definicji zawartych w RDW jest więc "niezbędnych"
do zapewnienia prawidłowej transpozycji i wdrożenia dyrektywy. W sprawie C-648/13
Trybunał stwierdził, że Polska nie dokonała pełnej i prawidłowej transpozycji definicji "stanu wód podziemnych", "dobrego stanu wód podziemnych", "stanu ilościowego" i "dostępnych zasobów wód podziemnych".
RDW ma podwójny wymiar: z jednej strony stanowi zestaw "strategii" dla uchwalenia dyrektyw wykonawczych dotyczących różnych zanieczyszczeń i dotkniętych środowisk, a z drugiej strony zawiera przepisy do natychmiastowego zastosowania . RDW nakłada na państwa członkowskie różne szczegółowe obowiązki, od charakterystyki dorzeczy po wieloletnie planowanie i zwrot kosztów usług wodnych (B). Szczegółowe cele jakościowe, pozwalające na scharakteryzowanie części wód, odzwierciedlają zarówno zapobieganie zanieczyszczeniom, jak i dążenie do osiągnięcia "dobrego" stanu wód, z pewnymi niuansami dla wód powierzchniowych i podziemnych (C). RDW promuje pewien model zarządzania obszarami dorzeczy i udziału społeczeństwa, w tym użytkowników wody i władz lokalnych, który należy poprawić (D). Wreszcie, RDW daje możliwość mniej rygorystycznych celów środowiskowych, odstępstw i przedłużenia terminów, co stanowi prawdziwe gniazdo sporów (E). Wdrożenie RDW jest źródłem dużej liczby sporów wnoszonych do TSUE; w ciągu ostatnich 5 lat 10 spraw ilustruje główne trudności związane z pełnym wdrożeniem tej złożonej dyrektywy.