WATER FRAMEWORK DIRECTIVE

Ewolucja przepisów z zakresu ochrony wód związana jest z ewolucją regulacji prawnych w zakresie ochrony środowiska. W rozwoju przepisów dotyczących ochrony środowiska wyróżnić można trzy zasadnicze etapy:

1. pierwszy to okres formalnej dezintegracji prawnej ochrony środowiska, w którym obowiązywały odrębne sektorowe regulacje (ustawy) z zakresu ochrony środowiska, w tym ustawa wodna z dnia 19.09.1922 r., zastąpiona później ustawą z dnia 30.05.1962 r. - Prawo wodne, a następnie ustawą z dnia 24.10.1974 r. - Prawo wodne, a także m.in. ustawa z dnia 22 maja 1958 r. o popieraniu melioracji wodnych dla potrzeb rolnictwa, ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę, ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o ochronie wód przed zanieczyszczeniem czy ustawa z dnia 10.12.1965 r. o zaopatrywaniu rolnictwa i wsi w wodę;
2. drugi to etap formalnej (częściowej) integracji norm prawnych z dziedziny środowiska zapoczątkowany reformą prawa ochrony środowiska w związku z uchwaleniem w 1980 r. ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska „na podstawie i w powiązaniu z którą stopniowo tworzony był system regulacji ochronnych” . W ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska zastosowano „częściową kodyfikację dotyczącą aktów obejmujących jednorodną problematykę ochrony środowiska, jak ochrona powietrza atmosferycznego, ochrona przed hałasem i wibracjami, ochrona przed odpadami i innymi zanieczyszczeniami, ochrona zieleni w miastach i wsiach, ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym” ; natomiast w odniesieniu do ochrony innych komponentów środowiska (w tym wód) ograniczono się do uregulowania podstawowych kierunków ich ochrony , w pozostałym zakresie odsyłając do powiązanych koncepcyjnie i prawnie przepisów szczególnych (tu ustawy Prawo wodne z 1974 r.), pozostawiając tym samym miejsce dla odrębnych regulacji ustawowych ;
3. trzeci etap wiąże się z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i koniecznością dostosowania prawa krajowego do prawa UE. Jego efektem były i nadal są zmiany obowiązujących ustaw, w tym
4. z uwagi na zakres koniecznych zmian - przyjmowanie nowych ustaw w miejsce dotychczas obowiązujących (np. ustawy Prawo ochrony środowiska z 2001 r., ustawy o ochronie przyrody z 2004 r., a także ustawy Prawo wodne z 2001 r., następnie zastąpionej przez ustawę Prawo wodne z 2017 r.).

Odnotować należy, że od momentu uchwalenia pierwszej ustawy wodnej z 1922 r., pomimo licznych zmian w ustawodawstwie środowiskowym, jego porządkowania (konsolidacji), niezmienna pozostała koncepcja obowiązywania odrębnej ustawy Prawo wodne, której zakres i szczegółowość regulacji ulegały stopniowemu pogłębieniu. W kolejnych latach przyjmowane były: ustawa z dnia 30 maja 1962 r. – Prawo wodne , ustawa z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne , ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne oraz obecnie obowiązująca ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (dalej także jako „ustawa”, „ustawa PW” albo „PW”).

Na przestrzeni lat widoczna jest również tendencja do konsolidacji / unifikacji tego obszaru regulacji prawnej poprzez włączanie do ustawy Prawo wodne regulacji dotychczas będących przedmiotem odrębnych ustaw. Przykładem może być dokonana w 1962 r. unifikacja ustawy wodnej z 1922 r. oraz ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o ochronie wód przed zanieczyszczeniem, w jedną całość, w formie jednego aktu prawnego – ustawy z dnia 30.05.1962 r. Prawo wodne. Ilustracją tego trendu była również dokonana w 1974 r. unifikacja ustawy z dnia 30 maja 1962 r. - Prawo wodne, ustawy z dnia 17 lutego 1960 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę, ustawy z dnia 22 maja 1958 r. o popieraniu melioracji wodnych dla potrzeb rolnictwa oraz ustawy z dnia 10 grudnia 1965 o zaopatrywaniu rolnictwa i wsi w wodę, w jedną całość, w formie jednego aktu prawnego – ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne.

Widoczna jest również tendencja do unifikacji instrumentów prawnych w ustawie Prawo wodne, będących dotychczas przedmiotem innych ustaw - przykładem może być tu włączenie do ustawy Prawo wodne z 2017 r. prawnej problematyki opłat za korzystanie z wód, która dotychczas była przedmiotem ustawy Prawo ochrony środowiska. Koresponduje to z tendencją do konsolidacji regulacji implementujących dyrektywy unijne w zakresie ochrony wód w jednym akcie prawa – ustawie Prawo wodne.