B-Pojęcie „prawo wodne” i jego zakres
Kwestia rozumienia pojęcia „prawo wodne”, ustalenia jego zakresu jest nadal otwarta. W literaturze proponowane są różne sposoby definiowania tego pojęcia i ustalania zakresu prawa wodnego. Wspólnym mianownikiem jest woda (zasoby wodne) jako przedmiot regulacji, ale „z uwagi na wielość´ sytuacji, w których woda występuje jako przedmiot praw i obowiązków, unormowania ich dotyczące są obecne w wielu aktach prawnych” .
J. Rotko, analizując wody jako przedmiot prawa publicznego, wyróżnia sześć sektorów regulacji w prawie publicznym, przedmiotem których jest woda:
- morze terytorialne i morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej,
- wody śródlądowe,
- wody termalne, lecznicze i solanki,
- woda do spożycia jako przedmiot świadczeń egzystencjalnych,
- woda do spożycia jako środek spożywczy oraz
- woda lecznicza
, co przekłada się na szeroki zakres źródeł prawa wodnego.
Ta wielopłaszczyznowość przekłada się na proponowane w literaturze niejednolite opisy źródeł prawa wodnego, do których zalicza się między innymi: ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska
, ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
, ustawę z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym
, ustawę z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej
, ustawę z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
, ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze
, ustawę z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki
, ustawę z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych
, ustawę z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie
.
P. Korzeniowski, wskazując na powiazanie zagadnień regulowanych w ustawie Prawo wodne z treścią innych aktów normatywnych, wskazuje m.in.:
- ustawę z 6.07.2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju
,
- ustawę z 21.12.2000 r. o żegludze śródlądowej
,
- ustawę z 9.08.2019 r. o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych
,
- ustawę z 16.09.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi
,
- ustawę z 18.04.1985 r. o rybactwie śródlądowym
,
- ustawę z 24.02.2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską
,
- ustawę z 21.03.1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej
,
- ustawę z 7.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
.
Nie ma natomiast sporu co do tego, że prawa wodnego nie należy ograniczać wyłącznie do uregulowań ustawy Prawo wodne, jak i co do uznania ustawy Prawo wodne za podstawowy akt prawny w zakresie gospodarowani wodami.
Fundamentalne znaczenie ustawy Prawo wodne w systemie prawa wodnego wynika także z faktu, że w zakresie swojej regulacji wdraża znaczną części prawodawstwa wodnego UE.
Uchwalenie nowej ustawy Prawo wodne z 2017 r. spowodowane było koniecznością zapewnienia pełnej efektywności Ramowej Dyrektyw Wodnej. Główne kierunki zmian wprowadzone w nowej ustawie Prawo wodne z 2017 r. dotyczyły m.in. kwestii ustrojowych (nowej organizacji administracji wodnej), nowego pojęcia usług wodnych, nowych instrumentów finansowo-prawnych jako skutku wdrożenia zasady zwrotu usług wodnych oraz „korekty w mechanizmach administracyjnej kontroli wstępnej” (zgoda wodnoprawna i ocena wodnoprawna) .
Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu ustawy Prawo wodne z 2017 r.: „Zakładany zakres reformy gospodarki wodnej zmierza (…) do wprowadzenia w obszarze regulacji nowego Prawa wodnego instrumentów zapewniających osiągnięcie celu Ramowej Dyrektywy Wodnej, jakim jest pełna realizacja zlewniowej polityki gospodarowania wodami spełniającej kryteria funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz zrównoważonego rozwoju, efektywności ekonomicznej, trwałości ekosystemów i akceptacji społecznej zgodnie z zasadą zrównoważonego gospodarowania wodami, w tym także z gospodarczym korzystaniem z zasobów wodnych. Konieczne jest więc ukształtowanie rozwiązań prawnych, organizacyjnych, finansowych i technicznych w gospodarowaniu wodami, które zapewnią trwały i zrównoważony społeczno--gospodarczy rozwój kraju, z uwzględnieniem potrzeb gospodarczego wykorzystania wód oraz zapewnieniem dostępności zasobów wodnych o odpowiedniej jakości i we właściwej ilości” .